NỘI DUNG MẪU CHUYỆN

          8 giờ tối – một tối tháng Chạp năm 1946, bác sĩ Vũ Đình Tụng phải mổ một trường hợp chiến thương quá đặc biệt và rất đau lòng: một chiến sĩ “sao vuông” rất trẻ, tuy vết thương nặng, đạn xé tung cả một khúc ruột mà miệng vẫn mỉm cười, cái nụ cười quá quen thuộc và thân thương đối với bác sĩ. Anh tự vệ Thủ đô ấy, người chiến sĩ gan góc ấy lại chính là Vũ Văn Thành, con trai út của bác sĩ.

Suốt ngày hôm ấy, tôi đã phải mổ gắp đạn và khâu vết thương cho hàng chục chiến sĩ nhưng đến trường hợp con tôi, thần kinh tôi căng lên một cách kinh khủng. Mấy người giúp việc khuyên tôi nên nghỉ tay, nhưng tôi vẫn cố kìm mình để giữ bình tĩnh gắp mảnh đạn cuối cùng trong thân thể người con. Xong việc, tôi loạng choạng rời khỏi bàn mổ.

Các bác sĩ và những người giúp việc đã cố gắng nhiều, nhưng vết thương do quân thù gây ra quá nặng đã cướp mất Thành, con trai của tôi, ah của Thành là Vũ Đình Tín, tự vệ chiến đấu cũng vừa bị mất sau ngày Tổng khởi nghĩa, tôi đau đớn đến bàng hoàng. Một buổi chiều trời rét lắm, sau đêm Noel cuối cùng ở bệnh viện Bạch Mai, bị bom đạn tàn phá, vào lúc tôi mổ xong một ca thương binh nhẹ thì bác sĩ Trần Duy Hưng, lúc ấy giờ giữ chức Thứ trưởng Bộ Nội vụ trân trọng trao cho tôi một bức thiếp của Hồ Chủ tịch. Tôi cảm động quá. Mới đầu tôi cứ ngỡ là một mệnh lệnh mới của Người. Nhưng thật không ngờ, đó lại là một bức thư riêng đầy tình cảm lớn lao của Bác chia đau thương với gia đình tôi. Khi đó, Bác gọi tôi là “Ngài”.

“ Thưa Ngài,

Tôi được báo cáo rằng: con giai Ngài đã oanh liệt hy sinh cho tổ quốc.

Ngài biết rằng tôi không có gia đình, cũng không có con cái. Nước Việt Nam là gia đình của tôi. Tất cả thanh niên Việt Nam là con cháu của tôi. Mất một thanh niên thì hình như tôi đứt một đoạn ruột.

Nhưng cháu và anh em thanh niên khác dũng cảm hi sinh để giữ gìn đất nước – Thế là họ đã làm rạng rỡ dân tộc, vẻ vang giống nòi. Họ chết cho Tổ quốc sống mãi, tinh thần họ luôn luôn sống với non sông Việt Nam.

Họ là con thảo của Đức Chúa, họ đã thực hiện cái khẩu hiệu: Thượng đế và Tổ quốc. Những thanh niên đó là anh hùng dân tộc. Đồng bào và Tổ quốc sẽ không bao giờ quên ơn họ.

Ngài đã đem món quà quý báu nhất là con của mình, sẵn sàng hiến cho Tổ quốc. Từ đây, chắc Ngài sẽ thêm ra sức giúp việc kháng chiến để bảo vệ nước nhà thì linh hồn cháu ở trên trời cũng bằng lòng và sung sướng.

Tôi thay mặt Chính phủ cảm ơn Ngài, và gửi Ngài lời chào thân ái và quyết thắng.

Tháng 1 – 1947

Hồ Chí Minh”

Đọc xong bức thư, tôi thấy bàng hoàng. Bác bận trăm công ngàn việc, thế mà Bác vẫn nghĩ đến tôi, một gia đình đang có cái tang đau lòng như hàng vạn gia đình khác.

Tôi thấy nỗi đau thương và sự hy sinh của gia đình mình trở thành nhỏ bé trong cái tình thương mênh mông và sự hy sinh cao cả của Bác đối với cả dân tộc. Tôi tự nhủ mình phải làm tốt công việc để xứng đáng với sự hy sinh của các con và khỏi phụ lòng của Bác.

Sau đó, tôi theo Bác lên Việt Bắc – căn cứ thần thánh của cách mạng Việt Nam. Từ một người thầy thuốc của xã hội cũ, một giáo dân ngoan đạo, tôi trở thành một người thầy thuốc tốt, một Bộ trưởng Bộ Thương binh xã hội của nước Việt Nam mới.

Bác sĩ  Vũ Đình Tụng sinh năm 1895 tại  Vụ Bản, Nam Định.  Ông là một trí thức công giáo yêu nước, có cảm tình với cách mạng và giàu lòng nhân ái. Thời trẻ, ông học tại Trường Bưởi, Trường Cao đẳng Y khoa Đông Dương. Khi tốt nghiệp ông làm Giám đốc Dưỡng đường và Trưởng khoa Giải phẫu thuộc phân khoa hỗn hợp Y Dược, chuyên gia phẫu thuật tại Bệnh viện Thuộc địa (Hà Nội). Ông từng là hội viên Viện nghiên cứu nhân trắc học, cộng tác viên Học viện phẫu thuật và các tạp chí khoa học Pháp - Việt, tạp chí Thanh Nghị (Hà Nội). Ông là một trong những bác sĩ đầu ngành về ngoại khoa của y học Việt Nam.

Khi nhận được lá thư thăm hỏi động viên của Bác Hồ, bì thư được làm bằng giấy báo cũ, mặt trước dán tờ giấy trắng, chữ viết tay, nét hơi run: "Kính gửi Bác sĩ Vũ Đình Tụng", Ông đã vô cùng cảm động, Ông thấy nỗi đau thương và sự hy sinh của gia đình mình trở thành nhỏ bé trong tình thương mênh mông và sự hy sinh cao cả của Bác  đối với dân tộc, đất nước nên đã nén đau thương thành hành động để hết lòng hết sức làm việc cống hiến cho Tổ quốc. Sau năm 1954, Bác sĩ Vũ Đình Tụng và gia đình từ Việt Bắc lại trở về sống ở Hà Nội. Năm 1973 ông đột ngột qua đời, không dặn dò gì lại. Thế nhưng, như có linh cảm về sự ra đi đột ngột này, mấy tháng trước ông đã trao lại bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho con trai cả và nói: "Đây là của báu của gia đình, nhưng cũng là vật quý của dân tộc, cha trao lại cho con cất giữ cẩn thận, chu đáo. Lá thư riêng này mang nặng tình cảm của cả núi sông, của lịch sử đấy con ạ". Ngày 10 tháng 3 năm 1985, anh Vũ Đình Tuân là con trai cả của bác sĩ Vũ Đình Tụng đã mang bức thư tặng cho Bảo tàng Hồ Chí Minh để phục vụ công tác tham quan nghiên cứu và học tập.

Chỉ qua nội dung bức thư Bác Hồ gửi bác sĩ Vũ Đình Tụng, chúng ta thấy được trái tim nhân hậu và tấm lòng nhân ái bao la của người Cha già dân tộc, đồng thời học hỏi công tác vận động, tập hợp người có tôn giáo ở tầm nghệ thuật của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người đau nỗi đau của nhân dân, trân trọng sự hy sinh của những người chiến sĩ vì Tổ quốc, coi con em nhân dân như máu thịt của mình. Trong hoàn cảnh kháng chiến toàn quốc vừa nổ ra trước đó ít ngày, chiến sự còn đang ác liệt, Bác bận trăm công ngàn việc, nhưng Bác vẫn quan tâm đến nỗi đau thương mất mát của người dân. Những lời an ủi động viên của Bác giành cho gia đình bác sĩ Vũ Đình Tụng, cũng là tình cảm của Chính phủ gửi tới những ông bố, bà mẹ có con hy sinh trong cả nước, là những người chịu mất mát lớn nhất, bởi những người con dứt ruột đẻ ra và dày công nuôi dưỡng đã hy sinh vì độc lập tự do cho Tổ quốc. Ân tình của Bác trong lá thư này đã xoa dịu và giúp họ vơi đi nỗi đau mất mát người thân, cảm thấy tự hào với những gì mà gia đình họ đã đóng góp cho Tổ quốc, khích lệ, động viên họ có thêm ý chí để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống đời thường, tiếp tục đóng góp cho gia đình và xã hội.

Đọc đi đọc lại từng câu , từng chữ của bức thư huyết lệ này trong lòng mỗi chúng ta lại trào dâng những xúc cảm khó tả. Những ngày đầu kháng chiến, dù bận trăm công nghìn việc nhưng Bác vẫn nghĩ đến và chia sẻ sự hy sinh mất con của Bác sĩ Vũ Đình Tụng.. Ân tình sâu nặng và những lời chia sẻ động viên, khích lệ kịp thời của Bác đã an ủi động viên tất cả thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ trong cả nước khiến họ vơi bớt nỗi đau mất mát người thân và thêm tự hào với những gì mà mình đã cống hiến cho quê hương, đất nước. Và chính tình cảm, sự quan tâm đó của Bác cũng đã giúp họ có thêm nghị lực để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống đời thường, biết đem tình cảm riêng của mình, của gia đình mình đặt trong tình cảm thiêng liêng của dân tộc, của đất nước.

BÀI HỌC

Qua câu chuyện lá thư của Bác, có thể thấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà lãnh đạo tầm cao trong kỹ năng ứng xử và tiếp xúc với đồng bào tôn giáo; cũng là bài học, kinh nghiệm trong công tác tập hợp, vận động nhân sỹ trí thức, chức sắc tôn giáo, cá nhân, gia đình người theo tôn giáo có công với cách mạng.

Trước hết, người cán bộ, công chức cần có tình cảm chân thành với người có tôn giáo, bởi sự chân thành giúp con người gần gũi nhau hơn, đáng tin cậy nhau hơn. Người làm công tác tôn giáo không thể dùng các mánh khóe tiểu xảo, dối trá, mệnh lệnh hành chính để khuất phục lòng người,  mà phải bằng lòng trắc ẩn từ trái tim để đồng cảm người cần vận động. Phân biệt vì lý do tôn giáo sẽ làm giảm sức mạnh đoàn kết, sức mạnh toàn dân vì sự nghiệp chung.

Người công chức, nhất là lãnh đạo cần vì mục tiêu, lợi ích chung của quốc gia, địa phương để vận động tín đồ, chức sắc tôn giáo cống hiến hết khả năng, tiềm lực của cá nhân và tổ chức tôn giáo cho Tổ quốc. Tuyệt đối không vì lợi ích, tư thù cá nhân, yếu tố tôn giáo để ảnh hướng đến lợi ích chung khi đưa ra các quyết định, chính sách liên quan đến vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo.

Chính quyền các cấp cần ghi nhận, biểu dương, khen thưởng kịp thời những đóng góp to lớn của người theo tôn giáo cho sự nghiệp cách mạng trước đây và công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay, nhằm động viên, khích lệ, cổ vũ, thúc đẩy việc tham gia đóng góp của cộng đồng các tôn giáo cho công cuộc phát triển đất nước. Người làm công tác tôn giáo cần hiểu rõ giáo lý, giáo luật, lễ nghi tôn giáo, để ứng xử phù hợp với từng hoàn cảnh, đối tượng quản lý qua cách dùng ngôn ngữ, văn phong đối thoại gắn với các từ ngữ, khái niệm riêng của các tôn giáo, để người theo tôn giáo cảm thấy muốn lắng nghe; đồng thời nhận được sự tôn trọng, đồng cảm của họ, vận động họ đồng hành cùng chủ trương, chính sách và mục tiêu chung của xã hội.

Nguyễn Hòa